«Тахана вайн къоман уггаре а дезачу денойх цхьаъ – нохчийн меттан де ду. Халкъан сийлахь хазна санна вай ненан мотт базбеш ду тIаьхьарчу 17 шарахь.
Нохчийн Республикин хьалхарчу Президента, Россин Турпалхочо Кадыров Ахьмад-Хьаьжас олура: «Халкъ къам хилла деха шен мотт а, культура а ларйеш мел ду». Ненан мотт Iалашбаран а, баржоран а, цуьнга марзо кхолларан а мехаллех кхетарна, ас тIедилларца 2023-гIа шо Нохчийн меттан шо ду, аьлла дIакхайкхийра. Цуьнан гурашкахь дIайаьхьира 700 сов тематикин мероприяти, арахийцира алссамчу барамехь дешаран Iаматаш, гIо-Iаматаш, книгаш, дошамаш. Дуккха а шераш ду Нохчийн Республикин Мехк-
Да волчохь нохчийн мотт Iалашбаран а, кхиоран а Экспертийн кхеташо, терминологин комисси болх беш йолу.
Оцу декъехь Iаламат пайде а, кхиаме а болх дIахьош йу Нохчийн Республикин дешаран а, Iилманан а министерство, Нохчийн Республикин культурин министерство, Нохчийн Республикин къоман политикин, арахьарчу зIенийн, зорбанан, хаамийн министерство. Кест-кеста «Грозный» НПТРК-хь нохчийн маттахь арайовлу халкъо йезаш тIеэцна йолу мехала передачаш. Цул сов, «Вайнах» телерадиокомпанис хIокху шарахь вайн республикехь дуьххьара кечйина нохчийн йаздархочун-классикан Айдамиров Абузаран «Еха буьйсанаш» романан аудиокеп. Кавказан тIеман хьокъехь йолчу цIейахханчу трилогин хьалхара дакъа ду иза. Вайн халкъалахь шуьйра
пайдаоьцуш а, дика йевзаш а йу иза.
ДIадаханчу шарахь вай билгалдаьккхира нохчийн маттахь арадолуш долчу нохчийн дуьххьарлерчу «Даймохк» газетан 100 шо кхачар. Цигахь белхаш беш бу похIме, башха амалш йолу, доггаха къахьоьгуш болу, шайн коьрта декхар а, коьрта маьIна а нохчийн мотт кхиор, баржор, марзбар хеташ болу журналисташ. Ас баркалла боху царна хьуьнаре, шаьш-шайн ца кхоош доггаха къахьегарна.
Амма и дерриге а эрна хир ду нагахь санна, вайн доьзалшкахь буьйцуш, бекаш нохчийн мотт ца хилахь, нагахь санна наноша берашкахь ненан матте жимачохь дуьйна безам кхуллуш ца хилахь. Нохчийн мотт, культура нохчийн халкъан коьрта бахам, хазна хиларе терра Iалашйаран а, кхиоран а коьрта дакъа ду иза.
Республикин куьйгалло шен агIор дан тарлуш дерг дерриге а до, дийр а ду ненан мотт Iалашбархьама. Оцу новкъахь хIинцале динарг а ду Iаламат дукха. Нохчийн мотт пачхьалкхан мотт бу аьлла билгалбаьккхина бу Нохчийн Республикин Конституцехь. Вайн халкъан исторехь цу тайпаниг цкъа а хилла дацара. ТIейогIучу ханна вайн коьрта декхар ду вешан мотт цIенна бийцар, ойла оцу маттахь йар, оцу маттахь йешар, къамел дар, говза йаздар. Со чIогIа тешна ву ненан мотт ца хилча шен махке, халкъе, Даймахке безам хила йиш цахиларх. Цундела вайн сийлахь декхар ду ненан мотт Iалашбар, иза тIекхуьучу тIаьхьенашка дIакховдор.
ХIокху дийнахь суна декъалван лаьа ненан матте болу безам шегахь Iалашбеш, кхиош, тIаьхьенашка дIалуш волу вайн халкъан хIора а векал. Нохчийн мотт – иза шен мах хадийна вер воцу хьал-бахам бу, цунах доьзна ду вайн халкъан хиндерг. Со тешна ву вай иза бIеннаш, эзарнаш шерашкахь Iалашбийриг хиларх!»
